Dobre praktyki

  1. Od 2012 roku, we współpracy z dyrektorami polskich parków narodowych, w raciborskiej placówce realizowany jest program wolontariatu wychowanków pod nazwą „ GÓRY RZEŹBIĄ – WOLONTARIAT DLA GÓR Z ELEMENTAMI SURVIVALU”. W ramach tego programu wychowankowie placówki dwa razy w roku, pod opieką wychowawców, wyjeżdżają na tygodniowe pobyty do Bieszczadzkiego Parku Narodowego (wcześniej były to także Tatrzański, Babiogórski, Pieniński i Magurski Park Narodowy),  wykonując na miejscu rozmaite prace związane z ochroną ekosystemów leśnych, zapewnieniem turystom możliwości bezpiecznego korzystania ze szlaków turystycznych, sprzątaniem szlaków turystycznych, konserwacją istniejących obiektów małej infrastruktury turystycznej, tablic informacyjnych, ogrodzeń, barier, wiat turystycznych, kładek, mostków, konserwacją i naprawą obiektów i miejsc kultu (kaplic, krzyży, figur, cmentarzy, mogił), wspomaganiem Straży Parku w patrolowaniu i monitorowaniu ruchu turystycznego. Poza tym, wykorzystując elementy survivalu, wychowankowie uczestniczą w procesie samodoskonalenia w oparciu o multidyscyplinarne połączenie podstawowej wiedzy z zakresu psychologii, fizjologii, medycyny i ratownictwa, botaniki, fizyki i chemii, geografii, meteorologii, traperki, nawigacji, terenoznawstwa, ziołolecznictwa itp. Dzięki udziałowi w programie możliwe jest efektywne włączenie nieletnich w życie społeczności lokalnej, tworzenie więzi między wychowankami a pracownikami placówki, uwrażliwienie na potrzeby innych, kształtowanie postaw prospołecznych, rozwijanie empatii, inspirowanie do aktywnego spędzania czasu wolnego, kształtowanie umiejętności działania zespołowego, zwiększenie satysfakcji z pobytu w zakładzie poprawczym, budowanie twórczej atmosfery w placówce sprzyjającej samorealizacji i poszerzaniu własnych zainteresowań, wykorzystywanie  posiadanych przez nieletnich umiejętności i doświadczeń, zdobywanie doświadczenia w nowych dziedzinach, wyzwalanie aktywności wychowanków, kształtowanie odporności na stres, rozpoznawanie przez nieletnich własnych ograniczeń i ich konfrontowanie ze swoim potencjałem, budowanie zaradności w różnych sytuacjach życiowych. Tygodniowy pobyt w odludnym miejscu, konieczność polegania na sobie i kolegach ujawniają talenty, zdolności, zamiłowania i umiejętności, o istnieniu których często nieletni nie zdawali sobie sprawy – mogą to być umiejętności typowo praktyczne (np. umiejętność zbudowania przeprawy przez górską rzekę lub rozniecenia i utrzymania ogniska w terenie podmokłym, umiejętność zbudowania tymczasowego schronienia na wypadek załamania się pogody), jak i umiejętności, nazwijmy je,  miękkie, np. w postaci kreowania pozytywnej atmosfery i utrzymywania dobrych relacji w zespole, dbałość o spoistość grupy, troska o każdego uczestnika wyjazdu.   Bardzo ważnym efektem udziału nieletnich w wolontariacie jest poprawa relacji rówieśniczych, ponieważ w wyjazdach biorą udział wychowankowie o różnym statusie socjometrycznym i społecznym, często odmiennym stosunku do podkultury przestępczej, zróżnicowanym stopniu rozwoju psychofizycznego. Działania oparte są o zatwierdzony program.
  2. Współpraca placówki ze STOWARZYSZENIEM PIĘKNE ANIOŁY. Stowarzyszenie to programowo zajmuje się wspieraniem rodzin ubogich, niezaradnych życiowo, znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, dysfunkcyjnych wychowawczo. Stowarzyszenie pozyskuje środki finansowe i materialne na remonty dziecięcych pokoi, łazienek świetlic terapeutycznych, nierzadko całych mieszkań lub domów. Niemal od początku istnienia idea działalności Pięknych Aniołów wspierana jest przez raciborski zakład poprzez zaangażowanie wychowanków metodą organizowania doświadczeń. Jest to metoda sytuacyjna, w której wykorzystuje się specjalnie organizowane sytuacje do utrwalenia wywołanych uprzednio i pożądanych zmian zachowania wychowanka. Nieletni, wspólnie z pracownikami placówki, remontują zakwalifikowane przez Stowarzyszenie pomieszczenia, wykonując wszystkie prace budowlane, instalacyjne,  murarskie, tynkarskie, malarskie, monterskie, wykończeniowe. Dotychczas łącznie wyremontowali 16 pomieszczeń: pokoi dziecięcych, łazienek, sal terapeutycznych, Wychowankowie zaangażowani w remonty wykorzystują w praktyce umiejętności i wiadomości zdobyte w ramach organizowanych w placówce kursów zawodowych, pomagają innym, ale w największym stopniu pomagają sobie. W praktyce uczą się wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka, bezinteresowności, współpracy w grupie, odpowiedzialności za wykonywane zadania, zaspokajają potrzebę uznania i bycia potrzebnym. Nasi podopieczni stali się bohaterami jednego z odcinków filmu dokumentalnego, który pod tytułem „Cztery kąty, anioł piąty” emitowany był w Programie I TVP. W odcinku tym przedstawiony był remont rodzinnego mieszkania jednego z naszych wychowanków, który najbardziej zaangażował się w remonty i właśnie w taki sposób został dodatkowo nagrodzony przez Stowarzyszenie. Nie do przecenienia jest fakt wspólnej pracy wychowanków i pracowników, podczas której zacierają się sztywne podziały na kadrę i nieletnich, kiedy rzeczywiście wychowawca staje się partnerem wychowanka, jego mentorem, doradcą, kiedy obaj ponoszą odpowiedzialność za końcowy efekt remontu.
  3. GRUPA ANIMACYJNA „PSOTNIKI”. Grupa ta powstała w raciborskim zakładzie poprawczym w 2013 roku na bazie funkcjonujących od wielu lat oddziaływań arteteraputycznych, realizowanych w ramach Teatru Ekspresji Ruchowej i Teatru Ognia. Wychowankowie-animatorzy, przebrani w fantazyjne i kolorowe stroje klaunów (uszyte przez wychowanki Zakładu Poprawczego i Schroniska dla Nieletnich w Zawierciu ) rokrocznie organizują animacje dla kilkuset dzieci z przedszkoli, szkół, dla członków lokalnych wspólnot oraz mieszkańców Raciborza i okolic. Malowanie dziecięcych buziek, wspólne zabawy z wykorzystaniem chusty animacyjnej, piłek, woreczków, kółek, wspólne puszczanie wielkich baniek mydlanych, występy animacyjne na szczudłach i pokazy małej magii pozwalają nieletnim poczuć się kimś ważnym, znaczącym, kreatywnym. Nierzadko, na co zwracają uwagę sami nieletni, animacja staje się dla nich sposobem na ponowne przeżycie własnego dzieciństwa, które najczęściej było naznaczone traumatycznymi zdarzeniami, w którym brakowało ciepła, bliskości z rodzicami, zabawy i uśmiechu, którego najczęściej zwyczajnie nie było. Nie do przecenienia jest możliwość treningu zachowań, niezbędnych z punktu widzenia jednej z najważniejszych ról społecznych, które wychowanek będzie pełnił w przyszłości, czyli roli ojca. Działalność animacyjna bazuje na kontakcie z innymi ludźmi, a więc wymaga od wychowanków otwartości, komunikatywności, umiejętności adekwatnego, szybkiego i pozytywnego reagowania na rozmaite, niespodziewane sytuacje, cierpliwości, empatii i asertywności i kreatywności, pewności siebie i odpowiedzialności. Uczy radzenia sobie ze stresem i przyjmowania krytyki. Pozwala rozładować napięcie w twórczy sposób, zdobyć charyzmę, zwracać na siebie pozytywną uwagę, panować nad grupą. Są to te obszary, które jako zaburzone są diagnozowane u wychowanków doprowadzonych do placówki, a działalność animacyjna pozwala je kontrolować, samoistnie i naturalnie wprowadza elementy treningu zastępowania agresji. Wychowanek praktycznie bezwiednie ćwiczy prawidłowe zachowania z uwzględnieniem samokontroli emocjonalnej. Działania oparte są o zatwierdzony program.
  4. AKCJA #ROWERTOPOWER  polega na odbieraniu od darczyńców  starych, niepotrzebnych, niesprawnych rowerów, które następnie są przez wychowanków przywracane do sprawności i przekazywane do domów dziecka, domów samotnych matek, świetlic środowiskowych lub ludziom niezamożnym, których często nie stać na kupno roweru dla dziecka. W akcję zbiórki rowerów angażują się byli wychowankowie placówki (Bielsko-Biała, Gliwice, Rybnik). Dotychczas przekazano blisko 70 rowerów, a blisko 200 czeka na naprawę w szkolnych warsztatach.
  5. PROJEKT „TRUDNE POWROTY DO PRZYSZŁOŚCI” – byli wychowankowie opowiadają przed kamerą o swoich doświadczeniach po opuszczeniu placówki, problemach w życiu na własny rachunek, barierach w relacjach społecznych, korzyściach płynących z pobytu w placówce. Filmy, za zgodą wychowanków, są umieszczane na profilu społecznościowym placówki.
  6. DZIAŁALNOŚĆ STOWARZYSZENIA ReSTART – statutowymi celami stowarzyszenia, które powstało w 2019 roku i skupia pracowników placówki jest m.in. niesienie pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans tych rodzin i osób; wspieranie rodziny i systemu pieczy zastępczej; udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej oraz zwiększania świadomości prawnej społeczeństwa; działalność na rzecz integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym; działalność charytatywna; podtrzymywanie i upowszechnianie tradycji narodowej, pielęgnowanie polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej; krzewienie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego; organizacja turystyki i krajoznawstwa.
  7. PROJEKT MAPA PAMIĘCI – wychowankowie placówki opiekują się grobami kombatantów II wojny światowej oraz żyjącymi żołnierzami polskiego państwa podziemnego (remont mieszkania kpt. Szlapańskiego), przygotowują dla nich świąteczki corocznie w Dniu Zadusznym palą symboliczne światełko na grobach zmarłych żołnierzy.
  8. AKCJA „MY POMAGAMY, POMAGAJCIE I WY” – corocznie w raciborskich marketach i szkołach oraz przedszkolach zbierane są artykuły spożywcze  i zabawki, które następnie są przekazywane w formie paczek świątecznych dzieciom z domów dziecka i świetlic środowiskowych oraz rodzeństwu naszych wychowanków.
  9. AKCJA ZŁOMIADA – zorganizowana w podraciborskich gminach  zbiórka złomu , z której dochód przekazywany jest na wsparcie społeczne osób potrzebujących pomocy we współpracy z ośrodkami pomocy społecznej.
  10. POPRAWNA SADZONKA -projekt przygotowania przez wychowanków sadzonek pomidorów, które są następnie przekazywane instytucjom społecznym oraz mieszkańcom miasta i okolic do wysadzenia w prywatnych ogródkach. Młodzież poprzez prowadzenie sadu owocowego, uprawę warzyw, sadzenie drzew oraz pielęgnację młodych sadzonek roślin staje się integralną częścią lokalnej społeczności, a poprzez interakcję z przyrodą wychowankowie mogą na nowo odkryć swoje wnętrze.
  11. CORRECT BARBER– projekt polega na stworzeniu i funkcjonowaniu profesjonalnego salonu fryzjersko-barberskiego, w którym wychowankowie uczą się podstaw męskiej pielęgnacji, prowadzenia własnego biznesu, modelowania relacji interpersonalnych oraz poprawnego komunikowania się. Projekt realizowany jest we współpracy ze Stowarzyszeniem Akademia Sportu Artura Siódmiaka.
  12. „GRODZIEC- GASIMY WULKANY AGRESJI. Projekt polega on na bliskiej współpracy z dolnośląskim Zamkiem Grodziec. Warownia późnogotycka, wybudowana na szczycie wulkanicznego stożka leży niedaleko Złotoryi i dwa razy w roku podejmuje naszych wychowanków na tygodniowy pobyt w swoich bazaltowych murach. Współpracę zapoczątkował,  nieżyjący już dziś  Kasztelan Zenon Bernacki, który pełniąc rolę przewodniczącego Rady Powiatu Złotoryjskiego był także prezesem spółki zarządzającej zamkiem. Dla nas jako pedagogów miejsce to stwarza niepowtarzalne warunki do pracy wychowawczej. Plan dnia opiera się na trzech filarach. Po pierwsze praca, aby zarobić na utrzymanie. Po drugie nienaganny wizerunek, który determinuje nasze szanse na powrót w to miejsce, po trzecie zaś rozrywka, pozwalająca zacieśniać więzy międzyludzkie i rozładowywać napięcia. Nauka władania dawnym orężem, strzelanie z armaty na pobudkę, zabawa w podchody w otaczającym zamek parku, czy jazda konna, to tylko niektóre z atrakcji jakie czekają na nas za murami zamczyska. Sama możliwość przebywania w zamkowych murach jest dla młodzieży nie lada atrakcją.
  13. MATEMATYKA ZAWODOWO. To program integrujący treści nauczania matematyki i fizyki z kształceniem zawodowym w zakresie stolarstwa i ślusarstwa
  14. KOŁO REDAKCYJNO-DZIENNIKARSKIE „POPRAWNY MIESIĘCZNIK” .Zajęcia odbywają się cyklicznie w stałym terminie tj. w każdy wtorek od godz. 17 do godz.18. Efektem pracy koła jest wydawany w pierwszą środę każdego miesiąca „Poprawny miesięcznik”, który zawiera wszystkie niezbędne informacje dotyczące działań profilaktycznych, resocjalizacyjnych, społecznych, sportowych, edukacyjnych w naszym Zakładzie. Każdy wychowanek (redaktor), który współtworzy zespół redakcyjny odpowiada i tworzy dział, który mu podlega. Gazetkę współtworzą również inni wychowankowie, oraz osoby, które jednorazowo bądź cyklicznie piszą materiały, które są później obrabiane i zamieszczane są w miesięczniku. W treści miesięcznika na początku znalazły się takie działy jak: dział sportowy, dział muzyczny, wywiad, dział czytelniczy (biblioteczny), dział humor i rozrywka. Formuła miesięcznika cały czas się rozwija i została rozszerzona o kolejne działy; prawny i motoryzacyjny. Program koła zakłada zdobywanie przez wychowanków interdyscyplinarnych umiejętności; planowania, organizowania pracy komunikacji interpersonalnej, współpracy, posługiwania się technologią informatyczną, a także poprawę umiejętności grafomotorycznych, oraz wzbogacanie słownictwa poprzez pisanie i czytanie tekstów. Zachęca do podejmowania twórczych działań, wzbogacając aktywność i samodzielność wychowanków, sprzyja wyrażaniu własnych myśli i sądów rozwija psychospołecznie i poznawczo. Poszerza horyzonty i buduje świadome „ego”. Uczy poprawnego i biegłego poruszania się w świecie zarówno wirtualnym jak i realnym. Program jest dopasowany i dostosowany do realnych możliwości wychowanków, którzy mogą odkrywać swoje talenty redaktorskie dziennikarskie, oraz rozwijać swoje pasje i zainteresowania.
  15. KOŁO GRY RUMMIKUB. Koło gry logicznej „RUMMIKUB” jest to forma zajęć pozaszkolnych dla naszych wychowanków. To doskonały sposób spędzania czasu wolnego, alternatywa dla telewizji i komputera W zajęciach może uczestniczyć każdy wychowanek, który zgłosi swój udział. Zajęcia odbywają się wg harmonogramu gier w przedziale czasowym od lutego do czerwca tj co 2-3 tygodnie w piątek o godzinie 17-stej i składają się z cyklu 8 gier. Zajęcia cieszą się dużym zainteresowaniem wychowanków. Rozwijają umysł, budują umiejętność logicznego myślenia i rozumowania. Podczas gry wychowankowie uczą się współpracy, poprawiają i rozwijają relacje interpersonalne, rozwijają swoje zainteresowania, uczą się szacunku do siebie i innych. Grając uczą się wytrwałości i cierpliwości, rozwijają umiejętność analitycznego i strategicznego myślenia, rozwijają percepcje wzrokową i słuchową.

Kontakt

ZP i SdN w Raciborzu,
ul. Kaspra Adamczyka 14,
47-400 Racibórz

Dyrektor ZP i SdN w Raciborzu:
Grzegorz Bulenda

Ikona telefonu 32 415 30 03

Wszystkie rozmowy są nagrywane